Η καθιστική ζωή μπορεί να αναδιαμορφώσει τον εγκέφαλο, σύμφωνα με νέα μελέτη σε ζώα, τα ευρήματα της οποίας οι ερευνητές πιστεύουν ότι έχουν ισχύ και στους ανθρώπους.\r\n\r\nΟπως έδειξε, η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας αλλάζει το σχήμα ορισμένων δομών του εγκεφάλου με τρόπο ο οποίος επηρεάζει σημαντικά και τη λειτουργία της καρδιάς. Το εύρημα αυτό μπορεί να εξηγεί – εν μέρει τουλάχιστον – γιατί βλάπτει τόσο πολύ την υγεία ο καθιστικός τρόπος ζωής.\r\n\r\nΕως τις αρχές της δεκαετίας του ’90 οι περισσότεροι επιστήμονες πίστευαν ότι η δομή του εγκεφάλου αποκτά την τελική μορφή της λίγο μετά την ενηλικίωση, καθώς και ότι δεν είναι δυνατόν να δημιουργηθούν νέα εγκεφαλικά κύτταρα, να αλλάξει το σχήμα των υφισταμένων ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο να αλλάξει κάποιος τον εγκέφαλό του.\r\n\r\nΣτα χρόνια που μεσολάβησαν, όμως, νευροβιολογικές μελέτες κατέδειξαν ότι ο εγκέφαλος διατηρεί την πλαστικότητά του (ή αλλιώς την ικανότητά του να αναδιαμορφώνεται) μέχρι το τέλος της ζωής μας.\r\n\r\nΠρογενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι η γυμναστική είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην αναδιαμόρφωση του εγκεφάλου προς το καλύτερο, αλλά έως τώρα παρέμενε άγνωστο εάν η καθιστική ζωή επίσης μπορεί να επηρεάσει τη δομή του και με ποιον τρόπο.\r\n\r\nΕτσι, επιστήμονες από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Wayne State και άλλα ερευνητικά κέντρα των ΗΠΑ αποφάσισαν να μελετήσουν ομάδα αρουραίων, άλλοι εκ των οποίων θα ήταν ιδιαίτερα δραστήριοι και άλλοι καθιστικοί.\r\n\r\nΟι δραστήριοι αρουραίοι αφέθηκαν να τρέχουν ελεύθερα μέσα σε κλουβιά με κυλιόμενους τροχούς. Οπως όλα τα ζώα, έτσι και οι αρουραίοι λατρεύουν το τρέξιμο, με αποτέλεσμα πολύ σύντομα να καλύπτουν σχεδόν πέντε χιλιόμετρα την ημέρα τρέχοντας πάνω στους τροχούς.\r\n\r\nΟι καθιστικοί συνομήλικοί τους αρουραίοι αφέθηκαν σε κλουβιά δίχως τροχούς, με αποτέλεσμα να μην έχουν λόγο να τρέξουν και να περνούν σχεδόν ολόκληρη την ημέρα ακίνητοι.\r\n\r\nΨηφιακές τομογραφίες\r\n\r\nΕπειτα από σχεδόν τρεις μήνες καθιστικής ζωής ή τρεξίματος έγινε στα ζώα έγχυση μιας σκιαγραφικής ουσίας και υποβλήθηκαν σε προηγμένες ψηφιακές τομογραφίες, που βοήθησαν τους ερευνητές να δημιουργήσουν ανασυνδυασμένες εικόνες του εγκεφάλου τους και να αναζητήσουν τυχόν διαφορές.\r\n\r\nΟπως γράφουν οι ερευνητές στην «Επιθεώρηση Συγκριτικής Νευρολογίας» (JCN), εστίασαν την έρευνά τους στον επονομαζόμενο ρυγχοειδή πυρήνα της προσθιοπλάγιας περιοχής του προμήκους μυελού (RVLM).\r\n\r\nΠρόκειται για μία μικρή περιοχή του εγκεφάλου που ρυθμίζει την αναπνοή και άλλες βασικές λειτουργίες. Επιπλέον, ελέγχει το συμπαθητικό νευρικό σύστημα το οποίο – μεταξύ άλλων – ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση, επηρεάζοντας τη συσταλτικότητα των αγγείων.\r\n\r\nΕνα καλά ρυθμισμένο συμπαθητικό νευρικό σύστημα σημαίνει καλή ρύθμιση της πίεσης, διότι με την κατάλληλη συστολή και διαστολή των αγγείων αφήνεται το αίμα να ρέει με τον κατάλληλο ρυθμό στις αρτηρίες.\r\n\r\nΠρόσφατες μελέτες, όμως, έχουν δείξει ότι όταν το συμπαθητικό σύστημα υπερλειτουργεί υπάρχει κίνδυνος υπέρτασης, διότι διαταράσσεται η λεπτή ισορροπία συστολής – διαστολής και άρα η ροή του αίματος.\r\n\r\nΕυρήματα\r\n\r\nΟ ρυγχοειδής πυρήνας των ζώων που έτρεχαν ήταν σε άριστη κατάσταση, γεγονός που υποδηλώνει ότι ρύθμιζε πολύ καλά αυτές τις λειτουργίες.\r\n\r\nΕκείνος όμως των ζώων που είχαν περάσει 12 εβδομάδες χωρίς τρέξιμο είχε εμφανείς διαφορές: πολλά από τα κύτταρά του είχαν αποκτήσει νέες «προεξοχές» – δηλαδή κλάδους οι οποίοι φυσιολογικά συνδέουν τα νευρικά κύτταρα μεταξύ τους, αλλά όταν είναι περισσότεροι από το φυσιολογικό (όπως στους συγκεκριμένους αρουραίους) απορρυθμίζουν τη δομή του εγκεφάλου μέσα στην οποία βρίσκονται και, φυσικά, τις λειτουργίες της.\r\n\r\nΗ απορρύθμιση αυτή στην περίπτωση του ρυγχοειδούς πυρήνα προκαλούσε υπερδραστηριότητα και σημαίνει ότι οι αρουραίοι διέτρεχαν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν υπέρταση και τελικά καρδιαγγειακά προβλήματα.\r\n\r\nΤο εύρημα αυτό είναι σημαντικό διότι αποκαλύπτει έναν ζωτικής σημασίας μηχανισμό σε κυτταρικό επίπεδο, μέσω του οποίου η καθιστική ζωή ανοίγει τον δρόμο στην καρδιοπάθεια, δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής δρ Πάτρικ Μίλερ, αναπληρωτής καθηγητής Φυσιολογίας στο Wayne State.\r\n\r\nΑκόμα πιο σημαντικό, όμως, είναι το γεγονός ότι αποδεικνύει ότι η καθιστική ζωή αλλοιώνει τη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου.\r\n\r\nΦυσικά οι αρουραίοι δεν είναι άνθρωποι, ενώ η συγκεκριμένη μελέτη είχε μικρή διάρκεια. Ωστόσο το μήνυμά της είναι σαφές: η ακινησία ασκεί βαθιές επιδράσεις στον οργανισμό – και αυτό αποδεικνύεται και από τους αριθμούς των ανθρώπων που αρρωσταίνουν βαριά ή και χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας της καθιστικής ζωής.\r\n\r\nΣύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 5,7% των παγκόσμιων θανάτων κάθε χρόνο οφείλεται στην ελλιπή φυσική δραστηριότητα.\r\n\r\nΠΗΓΗ: tanea.gr